گروه زیست شناسی پاوه

تعریف یاخته:

یاخته، واحد ساختار و عملکرد بدن جانداران است

بخش های تشکیل دهنده یاخته بر اساس شکل یاخته در کتاب:

مایع بین یاخته ای ترکیب شبیه خوناب (پلاسما) دارد.محیط زندگی یاخته است. مایع

یاخته ای به طور دائم مواد مختلفی را با خون مبادله می کند. مثل اکسیژن و مواد غذایی  - مواد دفعی و کربن دی اکسید

محیط داخلی:

مجموعهٔ مایع بین یاخته ای بافت های

بدن را که با خون در تبادل دائم است، محیط داخلی می نامند.

غشای یاخته:

جداکننده درون یاخته از بیرون آن

ساختار غشا:

غشای یاخته از مولکول های لیپید، پروتئین و کربوهیدرات تشکیل شده است

ویژگی غشای یاخته:

غشای

یاخته، نفوذپذیری انتخابی یا تراوایی نسبی دارد؛ یعنی فقط برخی از مولکول ها و یون ها می توانند از آن

عبور کنند.

عبور مواد از غشا از دو راه ممکن است:

موادی که می توانند از غشا عبور کنند، از فضای بین مولکول های لیپیدی می گذرند و یا مولکول های

پروتئینی به آنها کمک می کنند.  

شکل ساختار غشا و مولکول های تشکیل دهنده آن:

روش های عبور مواد از غشای یاخته:

انتشار(ساده و تسهیل شده) انتقال فعال   اسمز(گذرندگی)

تعریف انتشار:

جریان مولکول ها از جای پر غلظت به جای کم غلظت است تا یکنواخت شدن محیط

ویژگی های انتشار:

براساس شیب غلظت است- انرژی مصرف نمی شود- به علت انرژی جنبشی مولکول ها است.

انتشار تهیل شده:

در این روش پروتئین های غشا،

انتشار مواد را تسهیل م یکنند و مواد را در جهت شیبِ غلظت

آنها، از غشا عبور می دهند. خروج گلوکز و اغلب آمینو اسیدها

از یاخته های روده به مایع بین یاخته ای با انتشار تسهیل شده

انجام می شود

انتقال فعا ل:

فرایندی که در آن، یاخته مواد را برخلاف شیب

غلظت منتقل میکند، انتقال فعّال نام دارد.

علت وقوع انتقال فعال:

نیاز یاخته به بعضی مولکولها با وجود زیاد بودن آنه در یاخته.

ویژگی های انتقال فعال:

در این فرایند، مولکو لهای پروتئینی با صرف انرژی، ماده ای  را منتقل می کنند.

»ATP«

مولکول ذخیره کننده انرژی در یاخته

وقتی یاخته به انرژی نیاز دارد پیوند های پر انرژی ATP را می شکند و از انرژی ذخیره شده استفاده می کند.

گذرندگی (اسمز)

به انتشار آب

از درون غشایی با تراوایی نسبی،ُاسمزمی گویند.

علت اسمز:

در دو طرف این

غشا، محلول های آبی با غلظت های متفاوت وجود دارد و در اثر این

اختلافِ غلظت، جابه جایی خالص آب رخ می دهد.

فشار اسمزی:

فشار لازم برای توقف کامل اسمز، فشار اسمزی محلول نام دارد که عامل پیش برندهٔ اسمز است.

آیا ممکن است ورود آب به درون یاخته در اثر اسمز

موجب ترکیدن یاخته های بدن ما شود ؟

خیر . غلظت مواد در مایع بین یاخته ای و خون، مشابه

درون یاخته است.

درونبری )آندوسیتوز( وبرونرانی )اگزوسیتوز(:

بعضی یاخته ها م یتوانند ذره های بزرگ، مانند مولکول های

پروتئینی را با فرایندی به نام درون بری جذب کنند. برون رانی

فرایند خروج ذره های بزرگ از یاخته است. این فرایندها با تشکیل

. کیسه های غشایی همراه است و به انرژی ATPنیاز دارد