دزسنامه زیست یازدهم --- دستگاه عصبی --- قسمت اول
نوار مغز چیست؟ و به چه منظوری استفاده می شود؟
براي بررسي فعاليت هاي مغز از نوار مغزي استفاده مي كنند. نوار مغزي، جريان الكتريكي ثبت شده ياخته هاي عصبي مغز است.
بافت عصبی از چه یاخته هایی تشکیل شده است؟
بافت عصبي از ياخته هاي عصبي و ياخته هاي پشتيبان تشكيل شده است.
با توجه به شکل 1 اجزای یاخته عصبی را نام ببرید.
ویژگی های یاخته عصبی کدامند؟
ياخته هاي عصبي سه ويژگي دارند : اين ياخته ها تحريك پذيرند وپيام عصبي توليد مي كنند.آن ها اين پيام را
هدايت وبه ياخته هاي ديگر منتقل مي كنند.
دندریت و اکسون را از نظر نوع وظیفه ای که دارند مقایسه کنید؟
دندريتها رشته هايي اند كه پيامها را دريافت و به جسم سلولي ياختة عصبي وارد ميكنند. اكسونها
رشته هايي اند كه پيام عصبي را از جسم سلولي تا انتهاي خود كه پايانةاكسوننام دارد، هدايت ميكنند
غلاف میلین چیست؟
. غلاف ميلين رشته هاي اكسون و دندريت بسياري از ياخته هاي عصبي را مي پوشاند و آنها را عايق بندي ميكند.
گره رانویه چیست؟
غلاف ميلين در بخشهايي از رشته قطع ميشود. اين بخش ها را گرهرانويهمي نامند
غلاف میلین توسط چه سلول هایی ساخته می شود؟
غلاف ميلين را سلولهاي پشتيبان بافت عصبي مي سازند
وظیفه سلول های پشتیبان در بافت عصبی چیست؟
سلولهاي پشتيبان در دفاع از ياخته هاي عصبي وحفظ هم ايستايي مايع اطراف آنها نيز نقش دارند.
انواع یاخته های عصبی از نظر کاری که انجام می دهند:
ياخته هايعصبي
حسيپيامها را از گيرندههاي حسي به سوي بخش مركزي دستگاه عصبي )مغز و نخاع( مي آورند.
ياخته هاي عصبيحركتيپيامها را از بخش مركزي به سوي اندامها مانند ماهيچه ها مي برند.
ياخته هايعصبيرابط كه در مغز و نخاع قرار دارند. اين ياخته ها ارتباط لازم بين ياخته هاي عصبي را فراهم
ميكنند.
پيامعصبيچگونهايجادميشود؟
پيام عصبي در اثر تغيير مقدار يونها در دو سوي غشاي ياختة عصبي به وجود مي آيد.
علت ایجاد اختلاف پنانسیل الکتریکی بین دو سوی غشا ی نورون چیست؟
از آنجا كه مقدار يونها در دو سوي غشا، يكسان نيست،
دردو سوي غشاي ياخته عصبي ، بار الكتريكي متفاوت است و در نتيجه بين دو سوي آن، اختلاف پتانسيل الكتريكي وجود دارد.
پتانسيلآرامش
: وقتي ياختة عصبي فعاليت عصبي ندارد، در دو سوي غشاي آن اختلاف پتانسيلي در حدود -70 ميلي ولت برقرار است. اين اختلاف پتانسيل را پتانسيلآرامشمي نامند.
مقدار یون های سدیم و پتاسیم در دو سوی غشای یاخته عصبی در حالت آرامش چگونه است؟
در حالت آرامش ،ياخته هاي عصبي زنده مقدار يونهاي سديم در بيرون غشا بيشتر از داخل آن است
و در مقابل مقدار يونهاي پتاسيم در درون ياخته، بيشتر است.
انواعی از پروتئین های غشای یاخته عصبی که به عبور یون های سدیم و پتاسیم کمک می کنند کدامند؟
کانال های همیشه باز - کا نال های دریچه دار - پمپ سدیم پتاسیم
نقش کانال های همیشه باز چیست؟
از راه اين كانال ها، يونهاي پتاسيم خارج و يونهاي سديم به درون ياختة عصبي وارد ميشوند.
چه تفاوتی بین مقدار یون های خروجی و ورودی وجود دارد؟
تعداد يونهاي پتاسيم خروجي بيشتر است؛ زيرا غشا به اين يون، نفوذپذيري بيشتري دارد.
نقش پمپ سدیم پتاسیم چیست؟
. در هر بار فعاليت اين پمپ، استفاده ATP سه يون سديم از ياختة عصبي خارج و دو يون پتاسيم وارد آن ميشوند.
پتانسيلعمل
وقتي ياختة عصبي تحريك مي شود در محل تحريك ، اختلاف پتانسيل دو سوي غشاي آن به طور ناگهاني تغيير ميكند
و داخل ياخته از بيرون آن، مثبت تر ميشود. به اين تغيير پتانسيلعمل گویند.
هنگامپتانسيلعملدرونياختةعصبيچهاتفاقيميافتد؟
. وقتي غشاي ياخته تحريك ميشود، ابتداكانا ل هايولتا ژيسد يميباز ميشوند و يونهاي سديم فراواني وارد ياخته و بار الكتريكي درون آن، مثبت تر ميشود
.پس از زمان كوتاهي اين كانال ها بسته مي شوند
وكا نالهايولتا ژيپتاسيميباز ويون هاي پتاسيم خارج مي شوند . اين كانالها هم در مدت كوتاهي بسته ميشوند
علت باز شدن کانال های دریچه دار چیست؟
كه با تغيير ولتاژ باز ميشوند و يونها از آنها عبور ميكنند
مقدار یون های سدیم پتاسیم در پتانسیل آرامش و پایان پتانسیل عمل چه تفاوتی دارد؟
در پتانسیل ارامش سدیم در بیرون یاخته زیاد است در پایان پتانسیل عمل مقدار پتاسیم در بیرون غشا زیاد است.
وظیفه پمپ سدیم پتاسیم در غشای یاخته عصبی چیست؟
فعاليت پمپ سديم- پتاسيم موجب مي شود شيب غلظت يونهاي سديم و پتاسيم در دو سوي غشا دوباره به حالت آرامش باز گردد.
شکل 6 ص 8
پیام عصبی چگونه تشکیل می شود؟
وقتي پتانسيل عمل در يك نقطه از ياختة عصبي ايجاد ميشود، نقطه به نقطه پيش مي رود تا به انتهاي رشته عصبي برسد. اين جريان را پيامعصبيمي نا مند.
گره هايرانويهچهنقشيدارند؟
اين گره ها فاقد ميلين اند و در محل آنها رشتة عصبي با محيط بيرون از ياخته ارتباط دارد.
بنابراين در اين گره ها پتانسيل عمل ايجاد ميشود و پيام عصبي درون رشتة عصبي از يك گره به گره ديگر هدايت ميشود.
تفاوت سرعت هدایت پیام عصبی در نورون های میلین دار و بدون میلین :
هدايت پيام عصبي در رشته هاي عصبي ميلين دار، سريع تر از رشته هاي بدون ميلين هم قطر است
نقش بی حس کننده های موضعی در بدن چیست؟
از باز شدن كانال هاي ولتاژي سد يمي ودر نتيجه هدايت پيام عصبي، جلوگيري كنند.
ياخته هايعصبيپيامعصبيرامنتقلميكنند.
سیناپس چیست؟
ياخته ها ي عصبي با يكديگر ارتباط ويژهاي به نام سينا پسبرقرار مي كنند
نورون ها با سلول هاي ماهيچه اي نيز سيناپس دارند
فضای سیناپسی چیست؟
. بين ياخته ها ی عصبی درمحل سيناپس، فضايي به نام فضايسينا پسيوجود دارد.
ناقل عصبی چیست؟
ماده ای که توسط یاخته پیش سیناپسی به فضای سیناپسی آزاد می شود.
وظیفه ناقل عصبی چیست؟
اين ماده در ياخته دريافت كننده يعني ياخته پسسينا پسيپيام عصبي ايجاد ميكند.
نورون ها با سلول هاي ماهيچه اي نيز سيناپس دارند و با ارسال پيام موجب انقباض آنها ميشوند.
ناقل عصبی در کجا ساخته شده و ذخیره می شود؟
. ناقل عصبي در جسم سلولي ياخته ها ي عصبي ساخته و درون كيسه هاي كوچكي ذخيره ميشود
. اين كيسه ها در طول اكسون هدايت مي شوند تا به پايا نه آن برسند
چه وقت ناقل عصبی به فضای سیناپسی آزاد می شود؟
وقتي پيام عصبي به پايانة اكسون ميرسد، اين كيسه ها با برون راني، ناقل را در فضاي سيناپسي آزاد ميكنند
مکانیسم (چگونگی) عمل ناقل عصبی روی یاخته پس سیناپسی چگونه است؟
ناقل عصبي پس از رسيدن به غشاي ياخته پس سيناپسي، به پروتئيني به نام گيرندهمتصل مي شود.
اين پروتئين كانال نيز هست كه با اتصال ناقل به آن باز مي شود
. به اين ترتيب ناقل عصبي نفوذ پذيري غشا ي ياخته پس سيناپسي را به يون ها ودر نتيجه پتانسيل الكتريكي اين ياخته را تغيير مي دهد
.اين تغيير، ياخته پس سيناپسي را فعال و يا از فعاليت آن جلوگيري ميكند.
خروج ناقل های عصبی بعد از تشکیل پیام در یاخته پس سیناپسی چه اهمیتی دارد؟
پس از انتقال پيام ، مولكول هاي ناقل باقي مانده بايد از فضاي سيناپسي تخليه شوند تا از انتقال بيش از حد پيام
جلوگيري و امكان انتقال پيام هاي جديد فراهم شود.
تخلیه ناقل عصبی چگونه صورت می گیرد؟
اين كار با جذب دوباره ناقل به ياخته پيش سيناپسي انجام ميشود و يا آنزيم هايي ناقل عصبي را تجزيه ميكنند.
تغییر در میزان ناقل های عصبی چه تاثیری در دستگاه عصبی دارد؟
تغيير در ميزان طبيعي ناقل هاي عصبي به بيماري و اختلال در كار دستگاه عصبي منجر ميشود.
مطالب وبلاگ در دو حیطه عمومی و تخصصی زیست شناسی طرح گردیده است.