درسنامه زیست یازدهم فصل سوم دستگا ه ایمنی بخش او ل
ایمنی
نظریه میکروبی بیماری ها:
میکروب ها می توانند عامل بیماری باشند.
نکاتی از دفاع بدن در مقابل بیماری ها و خطوط دفاعی
نخستینخطدفاعی: ورودممنوع
پوست و مخاط
پوست یکی از اندام های بدن است که لایه های بیرونی و درونی آن در جلوگیری از ورود میکروب ها به بدن نقش دارند
لایه بیرونی پوست چگونه از بدن در مقابل میکروب ها محافظت می کند؟
لایۀ بیرونی شامل چندین لایۀ یاختۀ پوششی است که خارجی ترین یاخته های آن مرد ه اند. یاخته های مرده به تدریج می ریزند
و به این ترتیب، میکرو ب هایی را که به آن چسبید ه ا ند، از بدن دور می کنند.
ساختار لایه درونی :
در لایۀ درونی، بافت پیوندی رشته ای وجود دارد که رشته ها در آن به طرز محکمی به هم تابید ه اند.
نقش لایه درونی در بدن در مقابل میکروب ها:
این لایه محکم و با دوام وعملاً سدّی محکم و غیر قابل نفوذ است
در تشکیل چرم از پوست جانوران کدام لایه دارای اهمیت بیشتری است؟
لایه درونی به دلیل وجود بافت پیوندی رشته ای
چرب بودن سطح پوست چه اهمیتی در دفاع بدن در مقابل میکروب ها دارد؟
به علت داشتن اسیدهای چرب، خاصیت اسیدی دارد. محیط اسیدی برای زندگی میکروب های بیمار یزا مناسب نیست.
عرق در سطح پوست چه نقشی برای مقابله با میکروب ها دارد؟
عرقاست که نمک دارد. نمک برای باکتری ها مناسب نیست. عرق، آنزیم لیزوزیم هم دارد.
نقش میکروب ها سطح پوست در جلوگیری از رشد میکروب های بیماریزا چگونه است؟
در سطح پوست ما میکروب هایی زندگی م یکنند که با شرایط پوست، از جمله اسیدی بودن، سازش یافته اند.
این میکروب ها از تکثیر میکروب های بیمار یزا جلوگیری می کنند، چون در رقابت برای کسب غذا بر آنها پیروز می شوند.
مخاط از چه قسمت هایی تشکیل شده است؟
مخاط از یک بافت پوششی با آستری از بافت پیوندی تشکیل شده است و مادۀ چسبناکی را به نام مادۀ مخاطی ترشح می کند.
نقش مخاط در مقابله با میکروب ها را توضیح دهید؟
یاخته های پوششی به هم چسبید ه اند و سدّی را ایجاد می کنند. همچنین مادّۀ مخاطی، که چسبناک است، میکروب ها را به دام می اندازد و از پیشروی آنها جلوگیری می کند
. ترشحات مخاط، با داشتن لیزوزیم موجب کشته شدن باکتری ها می شود.
نقش مخاط مژک دار در دستگاه تنفس؟
مخاط مژکدار در دستگاه تنفس مانع نفوذ میکروب ها به بخش های عمیق تر می شود
مقابله با میکروب ها در دستگاه گوارش توسط کدام مواد ترشحی است؟
. در دستگاه گوارش، بزاق لیزوزیم دارد. همچنین اسید معده، میکروب های موجود در غذا را نابود می سازد
خارج کردن میکروب ها از مجاری توسط چه سازوکارهایی است؟
. ساز و کارهایی مانند عطسه، سرفه، استفراغ، مدفوع و ادرار باعث بیرون راندن میکروب های مجاری می شود.
محافظت از چشم توسط اشک بواسطه چه موادی است؟
. اشک با داشتن نمک و لیزوزیم از چشم محافظت می کند.
دفاع بدن در مقابل میکروب ها چند نوع است؟
دفاع غیر اختصاصی - دفاع اختصاصی
منظور از دفاع غیر اختصاصی چیست؟
مقابله با میکروب ها بدون توجه به نوع آنها است.
دفاع غیر اختصاصی شامل چند سد دفاعی است؟
اولین سد دفاعی که مانع ورود میکروب ها است مثل پوست
دومین سد دفاعی که با تشخیص سلول های بیگانه از سلول های خودی همراه است. شامل گویچه های سفید، پروتئین ها، پاسخ التهابی و تب است.
منظور از دفاع اختصاصی چیست؟
در دفاعاختصاصیپاسخ دستگاه ایمنی فقط بر همان نوع میکروب مؤثر است و بر میکروب هایی از انواع دیگر اثری ندارد.
تحقیقات ایلیا مچنیکو در رابطه با یاخته های بیگانه خوار در ستاره دریایی
بیگانهخوارها )فاگوسیتها(
یاخته هایی که با بدام انداختن ذرات میکروبی یا یاخته های زاید از بدن دفاع می کنند.
انواع درشت خوارها ( ماکروفاژها) در بدن انسان کدامند؟
درشت خوارهای حبابکی در شش ها
ماکروفاژهای مستقر در گره های لنفاوی
خوارها یاخته های دارینهای)دندریتی)
ماستوسیت ها
نوتروفیل ها
وظیفه درشت خوار ها (ماکروفاژها) در بدن:
مبارزه با میکروب ها -- درشت خوار از بین بردن یاخته های مردۀ بافت ها یا بقایای آنها
روش مبارزه یاخته های دارینه ای با میکروب ها چگونه است؟
بیگانه خواری
، قسمت هایی از میکروب را در سطح خود قرار می دهند. سپس خود را به گره های لنفاوی نزدیک می رسانند، تا این قسمت ها را به یاخته های ایمنی ارائه کنند
ماستوسیت ها و یاخته های دارینه ای در چه بخشی از بدن وجود دارند؟
در بخش هایی از بدن که با محیط بیرون در ارتباط اند مثل پوست و لوله گوارش
نقش ماستوسیت ها در دفاع از بدن چگونه است؟
ماستوسیت ها ماد ه ای به نام هیستامیندارند. هیستامین ر گها را گشاد و نفوذپذیری آنها را
زیاد می کند
گشاد شدن ر گها باعث افزایش جریان خون و حضور بیشتر گویچه های سفید می شود.
نفوذ پذیری بیشتر ر گها موجب می شود، تا خوناب که حاوی پروتئین های دفاعی است بیش از گذشته به خارج رگ نشت کند.
گویچه های سفید (گلبول های سفید)
یکی از انواع یاخته های خون هستند
در خون و در بافت های دیگر یافت می شوند
توانایی خروج از خون را دارند
تراگذاری ( دیاپدز) چیست؟
فرایند عبور گویچه های سفید را از دیوارۀ مویرگ تراگذاری )دیاپدز) می نامند
ویژگی نوتروفیل ها:
توانایی تراگذاری -- چابک اند (سریع) -- مواد دفاعی زیادی حمل نمی کنند.هسته چند قسمتی دارند.
ائوزینوفیل ها چگونه از بدن دفاع می کنند؟
. ائوزینوفیل ها به جای بیگانه خواری، محتویات دانه های خود را به روی انگل می ریزند
مقابله با عوامل بیماریزای بزرگ مثل انگل ها توسط چه یاخته هایی صورت می گیرد؟
در برابر عوامل بیماری زای بزرگ تری مثل کرم های انگل که قابل بیگانه خواری نیستند، ائوزینوفیلهامبارزه می کنند
دفاع از بدن توسط مونوسیت ها چگونه است؟
مونوسیتها،از خون خارج می شوند و پس از خروج، تغییر می کنند و به درشتخوارو یا یاختههایدندریتیتبدیل می شوند.
انواع لنفوسیت ها را نام ببرید.
. لنفوسیتی را که در دفاع غیر اختصاصی نقش دارد بنام یاخته های کشنده طبیعی
. لنفوسیت های دفاع اختصاصی را لنفوسیتهای T و B می نامند
یاخته های کشنده طبیعی در مقابله با چه عواملی دخالت دارند؟
یاخته های سرطانی و آلوده به ویروس را نابود می کنند
مکانیسم عمل یاخته های کشنده طبیعی چگونه است؟
یاختۀ کشندۀ طبیعی، به یاختۀ سرطانی متصل می شود
، با ترشح پروتئینی به نام پرفورینمنفذی در غشای یاخته ایجاد می کند
. سپس با وارد کردن آنزیمی به درون یاخته، باعث مرگ برنامه ریزی شده یاخته می شود
منظور از مرگ برنامه ریزی شده چیست؟
در یاخته ها، برنامه ای وجود دارد که در صورت اجرای آن، یاخته می میرد
این نوع مرگ را مرگبرنامه ریزیشده می نامند
پروتئینها یی که در دفاع بدن نقش دارند کدامند؟
پروتئینهایمکمل، اینترفرون
منظور از فعال بودن و غیر فعال بودن پروتئین های مکمل چیست؟
این پروتئین ها در فرد غیر آلوده به صورت غیرفعال اند، اما اگر میکروبی به بدن نفوذ کند، فعال می شوند.
عملکرد پروتئین های مکمل چگونه است؟
وقتی یکی فعال می شود، دیگری را فعال می کند و به همین ترتیب ادامه می یابد.
پروتئین های فعال شده به کمک یکدیگر، ساختارهای حلقه مانندی را در غشای میکروب ها ایجاد می کنند که مشابه یک روزنه عمل می کند
. این روزنه ها عملکرد غشای یاخته ای میکروب را در کنترل ورود و خروج مواد از بین می برند و سرانجام یاخته می میرد
پروتئین های مکمل روی میکروب، باعث می شود که بیگانه خواری آسان تر انجام شود.
انواع اینترفرون کدامند؟
نوع 1 و نوع 2
اینترفرون ها در چه یاخته هایی ساخته و ترشح می شوند؟
نوع 1 از یاخته آلوده به ویروس و نوع 2 از یاخته های لنفوسیت T و یاخته های کشنده طبیعی
عملکرد اینتر فرون نوع 1و2 چگونه است؟
ینترفرون نوع 1 علاوه بر یاختۀ آلوده، بریاخته های سالم مجاور هم اثر می کند و آنها رادر برابر ویروس مقاوم می کند.
نوع 2 درشت خوارها را فعال می کند. نقش مهمی در مبارزه علیه یاخته های سرطانی دارد.
پاسخالتهابی
التهاب، پاسخی موضعی است که به دنبال آسیب بافتی بروز می کند.
نشانه های التهاب کدامند؟
قرمزی، تورم، گرما و درد که در موضع آسیب دیده مشاهده می شوند، نشانه های التهاب اند.
اهمیت پاسخ التهابی چیست؟
این پاسخ به از بین بردن میکروب ها، جلوگیری از انتشار میکروب ها و تسریع بهبودی
می انجامد.
التهابچگونهایجادمیشود؟
در التهاب، از ماستوسیت های آسیب دیده هیستامین رها می شود.
گویچه های سفید بیشتری به محل اسیب می ایند. خوناب بیشتری نشت می کند
یاخته های دیوارۀ مویرگ ها و بیگانه خوارهای بافتی با تولید پیک های شیمیایی، گویچه های سفید، خون را به موضع آسیب فرا می خوانند.
نوتروفیل ها و مونوسیت هایی که در گرد ش اند، با تراگذاری از خون خارج می شوند. نوتروفیل ها بیگانه خواری می کنند و مونوسیت ها به درشت خوار تبدیل می شوند.
تب چیست؟
از نشانه های بیمار ی های میکروبی، تب است
اهمیت تب چیست؟
فعالیت میکرو بها در دماهای بالا کاهش می یابد
مکانیسم ایجاد تب چگونه است؟
با ورود میکروب به بدن، بعضی از ترشحات آنها از طریق خون به بخشی از
زیرنهنج )هیپوتالاموس( میرسد و دمای بدن را بالا می برد.
مطالب وبلاگ در دو حیطه عمومی و تخصصی زیست شناسی طرح گردیده است.